ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα : «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ `ΗΜΕΡΑ` ΤΗΣ` ΜΟΥΣΙΚΗΣ` »

15^ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Αιγάλεω(φωτό)

Συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί  : Παρασκευή Φώτη

         

        

Παγκόσμια` Ημέρα` της` Μουσικής

     Θεωρητική προσέγγιση

Οι θεωρίες για το πώς τα παιδιά εξερευνούν , αναπτύσσουν και μαθαίνουν τον κόσμο βοηθούν εμάς τους δασκάλους να κατανοήσουμε πώς να διδάξουμε περισσότερο αποτελεσματικά . Σχεδόν σε όλες τις τις μουσικές εμπειρίες υπάρχουν θεωρίες που εξηγούν πώς τα παιδιά μαθαίνουν όσα μαθαίνουν για τον κόσμο που τα περιβάλλει.

Οι θεωρίες που εξηγούν την νοητική ανάπτυξη και την μάθηση είναι οι καλύτεροι οδηγοί των δασκάλων στο να καταλάβουν πώς πρέπει να διδάσκουν. Τους βοηθούν να σχεδιάσουν :

·         σωστές μαθησιακές εμπειρίες ,

·         μια αποτελεσματική ανάπτυξη δεξιοτήτων ,

·          κατάλληλα υλικά και πηγές ,

·          αποτελεσματικές δράσεις που εκμεταλλεύονται σωστά τους τρόπους που οι μαθητές αντιλαμβάνονται , σκέπτονται και κάνουν διάφορα πράγματα στη μουσική ,

·          ατομικές και ομαδικές ανάγκες των μαθητών και

·         περιεκτικά μουσικά σχολικά προγράμματα.

    Όλες οι θεωρίες (Bruner , Gagne , Gadner, Piaget, Skinner, Vigotsky) έχουν βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό τους δασκάλους- νηπιαγωγούς στην κατανόηση του τι κάνουν τα παιδιά με τη μουσική , πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος να γίνει κάτι , και πώς μπορεί να δομηθεί ένα δυναμικό περιβάλλον για τη μουσική μάθηση.

     Αν εξερευνήσουμε τις διαφορετικές θεωρητικές ιδέες , θα δούμε πως κάθε θεωρία συμβάλλει στη διδακτική και τη μουσική μάθηση , εκτελώντας , περιγράφοντας και δημιουργώντας μουσική.

     Τα παρακάτω λόγια επιφανών μουσικοπαιδαγωγών που μιλούν για τον τρόπο με τον οποίον η θεωρία εμπεδώνεται στη μουσική διδασκαλία και μάθηση μπορούν να γίνουν οδηγοί στην καθημερινή εκπαιδευτική μας δραστηριότητα.

«Η εξάσκηση οδηγεί στην τελειότητα» , λένε οι υπέρμαχοι της συνάφειας

« Να περιοριζόμαστε μόνο στη λύση μουσικών προβλημάτων» συνιστά ο δάσκαλος της γνωστικής επιστήμης

«αλλά σε σχέση πάντα με το σύνολο» προσθέτουν οι μορφολογικοί ψυχολόγοι

«και στο αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού» υπενθυμίζουν οι επιστήμονες της εξελικτικής ψυχολογίας ,

«Ναι, αλλά πάντα έχοντας υπόψη τον κοινωνικό περίγυρο» λέει ο υπέρμαχος της κοινωνικής δομής  (του κοινωνικού αλληλοσυσχετισμού)

«Μη ξεχνάτε την υποστήριξη και την ενίσχυση που οφείλουμε να δίνουμε στα παιδιά» , φωνάζει ο μπιχεβιοριστής.

Παρασκευή Φώτη

Μουσικοπαιδαγωγός – Φοιτήτρια Ψυχολογίας

        Βιβλιογραφία

• Bigge  L. Morris (1990). Θεωρίες Μάθησης για Εκπαιδευτικούς.Αθήνα, Εκδόσεις, Πατάκη.
• Kαψάλη , Γ.,, Αχιλ. (1989). Παιδαγωγική Ψυχολογία. Θεσσαλονίκη, Εκδοτικό Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.
• Παπαζάρη, Χρ. Αθανασίου, (1991), Η Μουσική στην Εκπαιδευτική Διαδικασία , Κατερίνη , Εκδόσεις Τέρτιος.
•  Παπαζάρη, Χρ. Αθανασίου, (1999),  Μουσική Mάθηση και Εκπαίδευση , Αθήνα , Εκδόσεις Παπαζήση.
• Stones E. , (1978), Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Ψυχολογία, Αθήνα , Εκδόσεις Γρηγόρη.
• Φράγκου, Π., Χρήστου, (1984), Ψυχοπαιδαγωγική , Αθήνα, Gutenberg.

Εισαγωγή στο πρόγραμμα της μουσικής αγωγής και της συμβολής της στην ψυχική υγεία των παιδιών.

Α  ΦΑΣΗ

Αναζήτηση – Διερεύνηση

Η μουσική , είναι μια καθημερινή δραστηριότητα , η οποία εντάσσεται στο ημερήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου , χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία από εμάς τους εκπαιδευτικούς ως προς την παροχή ερεθισμάτων . Τα παιδιά , από μόνα τους νοιώθουν την ανάγκη να τραγουδήσουν, ως μέσο έκφρασης του ψυχικού του κόσμου, ως μέσο ψυχαγωγίας , ως τρόπος προαγωγής της ευαισθησίας του , ως τρόπος έκφρασης της δημιουργικότητας του..

Εμείς οι εκπαιδευτικοί , το μόνο που χρειάζεται είναι να καλλιεργήσουμε αυτό το εσωτερικό ενδιαφέρον των μαθητών , κρατώντας το αμείωτο και δίνοντας προεκτάσεις διευρύνοντας το , κάτι που κάνα με και σε αυτό το πρόγραμμα ως αρχή.

Πώς λοιπόν μπορούμε να κάνουμε ένα μάθημα μουσικής πιο ενδιαφέρον , από το να τραγουδήσουμε απλά κάποια τραγούδια;

Tα ίδια τα παιδιά , θέλησαν να πειραματιστούν στη μουσική , κάνοντας τη δραστηριότητα αυτή πιο ενδιαφέρουσα και προσπαθώντας να πειραματιστούν πιο διεξοδικά πάνω σε αυτή. . Δεν κρύβω , ότι αφορμή ήταν και μια παράσταση που δόθηκε στο σχολείο μας από μια θεατρική – μουσική ομάδα, με  τίτλο « Ο τριγωνο- ψαρούλης» ,  κατά την οποία τα παιδιά ενθουσιάστηκαν , κατά μεγαλύτερο  βαθμό σε σχέση με άλλες παραστάσεις που έχουμε δει , από την μουσική …

Έτσι ξεκίνησε μια συζήτηση για το πόσο η μουσική μας κάνει να χαιρόμαστε και πόσο μας ομορφαίνει τη ζωή.. Μάλιστα ακούγοντας μουσική χορέψαμε και διασκεδάσαμε !!

Συζητήσαμε , για το ποια είδη μουσικής μας αρέσει να ακούμε και εμείς και οι γονείς μας , για το εάν έχουμε πάει σε κάποια μουσική παράσταση ή συναυλία…

Με κατάλληλες ερωτήσεις , προσπαθήσαμε να κάνουμε τα παιδιά να κατανοήσουν ότι πάντοτε ο άνθρωπος όταν τραγουδούσε ήθελε η φωνή του να συνοδεύεται από μουσικά όργανα και όταν αυτά δεν υπήρχαν , δημιουργούσε από μόνος του ήχους για μουσική συνοδεία χτυπώντας χέρια ή πόδια ή και εφευρίσκοντας αυτοσχέδια μουσικά όργανα. Για αυτόν η μουσική είναι τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων , χαρούμενων και λυπημένων , για αυτό τον λόγο και τα τραγούδια είναι και χαρούμενα και λυπημένα….

                                 Β’  ΦΑΣΗ

Σχεδιασμός δράσης- Καταγραφή προτάσεων

Όταν  ακούμε ένα τραγούδι λοιπόν, ποιους άλλους ήχους μπορούμε να διακρίνουμε εκτός από την φωνή του τραγουδιστή; Πως μπορούμε να κάνουμε μια απλή μελωδία , ένα τραγούδι να ακουστεί πιο όμορφα; Πώς μπορούμε να γίνουμε εμείς οι μουσικοί και να διασκεδάσουμε και να χαρούμε;

Καταγράφουμε αυτά που μας απαντούν τα παιδιά και στη συνέχεια σε ένα μεγάλο χαρτόνι , δημιουργούμε ένα σχεδιάγραμμα- ακτινωτό , με τις ιδέες και τις προτάσεις των παιδιών , για πιο δημιουργικό και εξερευνητικό παιχνίδι με την μουσική.

 Σ Χ Ε Δ Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α

  Γ’ ΦΑΣΗ

Υλοποίηση προτάσεων

1η πρόταση

Γνωρίσαμε και να ακούσαμε μουσικά όργανα . Συζητήσαμε με τα παιδιά , ποια μουσικά όργανα έχουν ακούσει και γνωρίζουν και από την χώρα τους και εν συνεχεία τα προτρέψαμε να βρουν , όσα περισσότερα στοιχεία μπορούν για τα μουσικά όργανα που αγαπούν. Η αλήθεια είναι ότι υπήρχαν κάποια παιδιά από την τάξη , που οι γονείς τους είχαν internet και έτσι μαζέψαμε αρκετά στοιχεία  και στη συνέχεια φτιάξαμε ένα πίνακα , με όργανα των οποίων μαζέψαμε στοιχεία

2^η  πρόταση

Ακούσαμε από cds τους ήχους από διάφορα μουσικά όργανα, και με την βοήθεια των εικόνων τους  προσπαθήσαμε να τα γνωρίσουμε καλλίτερα. Εν συνεχεία μπορέσαμε και παίξαμε παιχνίδια σχετικά με την αναγνώριση των οργάνων.

 3^η πρόταση

Ζωγραφίσαμε κάποια μουσικά όργανα με τα παιδιά .Το κάθε παιδί , επέλεξε να ζωγραφίσει το μουσικό όργανο που του έκανε περισσότερο εντύπωση…

4^η  πρόταση

Παίξαμε τα μουσικά παιχνίδια του Γιώργου Σακελλαρίδη, στα οποία τα παιδιά είχαν την ευκαιρία , εκτός από το να ακούσουν τα μουσικά όργανα , να τα δραματοποιήσουν, με μεγάλη επιτυχία, και προς μεγάλη διασκέδαση όλων…..

5^η πρόταση

Ακούσαμε το παραμύθι  «Η Παραμυθάδα με τις νότες» της Μάρως Θεωδοράκη , ένα παραμύθι που δίνει με ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο, στα παιδιά να καταλάβουν και να εξοικειωθούν με μουσικές έννοιες, όπως το κλειδί του Σόλ, οι μουσικοί φθόγγοι, οι παύσεις…Εν συνεχεία το ζωγραφίσαμε με όμορφα χρώματα

Εκτός όμως από αυτό το παραμύθι , αφήσαμε στην βιβλιοθήκη και ένα ακόμη, «Το ζουζουνοχωριό», του  Πέτρου Τζανάκη    , ένα εξίσου ,  πολύ ενδιαφέρον και προσιτό για τα παιδιά  , παραμύθι σχετικά με την Μουσική και τις βασικές της έννοιες…

6^η πρόταση

Πως θα μπορούσαμε εμείς να φτιάξουμε μουσικά όργανα; Αυτή ήταν μια απορία που προέκυψε από τον μικρό Γιάννη , η οποία με μεγάλο ενδιαφέρον υιοθετήθηκε και από τα άλλα παιδιά της τάξης μας. Εγώ βρήκα ένα βιβλίο και εικόνες από αυτοσχέδια μουσικά όργανα που έχουν φτιάξει και άλλα παιδιά, και με τα απιδιά της τάξης μου συζητήσαμε ποια αυτοσχέδια όργανα θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε…

Στα υλικά που θα έφερναν τα παιδιά , μπλέξαμε και την βοήθεια των γονιών ,οι οποίοι συνέβαλλαν δραστικά…Κατασκευάσαμε, μαράκες αυτοσχέδιες, καστανιέτες, και κουδουνάκια…..

7^η πρόταση

Η επόμενη πρόταση ενώ ήταν από όλα τα παιδιά με ενθουσιώδη τρόπο αποδεκτή, τελικά οι συνθήκες δεν μας το επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί. Η επιθυμία μας να επισκεφθούμε ένα  ωδείο , ενώ δεν πραγματοποιήθηκε, φέραμε το ωδείο στο σχολείο μας. Ακούσαμε από κοντά τους μουσικούς να μας παίζουν, μπουζούκι , κιθάρα, αρμόνιο και βιολί, και τα παιδιά χάρηκαν ιδιαίτερα με αυτή την ευκαιρία που τους δόθηκε

8^η πρόταση

Τέλος , χορέψαμε με πολλά είδη μουσικής, ροκ, κλασική, παραδοσιακή, και βεβαίως διασκεδάσαμε , γιατί αυτό ήταν και το ζητούμενο όλου αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος, δηλαδή να χαρούμε , να εκφραστούμε , να διασκεδάσουμε…, να προάγουμε την ψυχική μας υγεία, μικροί και μεγάλοι!!!

Α Ξ Ι Ο Λ Ο Γ Η Σ Η

• Βελτίωση της επικοινωνίας και συνεργατικότητας στην ομάδας, προαγωγή της συνεργατικής μάθησης και της προσωπικής επαφής…
• Προαγωγή όλων των ειδών Νοημοσύνης κατά τον  Gardner..
• Προαγωγή της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης , με την συμβολή όλων των παιδιών στο πρόγραμμα και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία..
• Συμβολή των γονιών στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και βελτίωση των σχέσεων μεταξύ σχολείου , οικογένειας και εκπαιδευτικού.